Reisverslag Cor Nonhof

De ontwikkeling van samenlevingen houdt me al lang bezig. Ik herinner me van de middelbare school boeiende verhalen over mislukte ontwikkelingsprojecten en ik ben nu 64. Over mislukkingen op allerlei terreinen is genoeg te doen, maar er zijn ook stille ontwikkelingen. (….) Vlak voor de reis naar Nicaragua las ik van Johan Norberg Vooruitgang ‘Tien redenen om naar de toekomst uit te kijken’ uit 2016. Het gaat om positieve ontwikkelingen op het gebied van voeding, sanitaire voorzieningen, levensverwachting, armoede, geweld, het milieu, geletterdheid, vrijheid en gelijkheid. De wereld waarin wij leven verbetert in een ongelooflijk hoog tempo. Daarbij gaat verbetering in koopkracht gepaard met culturele veranderingen zoals vermindering van kindertal. Het mislukken van de Arabische lente wijdt Norberg aan een te gering welvaartsniveau in die landen. De koppeling van cultuur en welvaart was mij al eerder helder geworden door een boek van Geert Hofstede ‘Allemaal andersdenkenden; omgaan met cultuurverschillen’ uit 1991. Of een samenleving meer individualistisch is of collectivistisch, hangt samen met het bruto nationaal product per hoofd van de bevolking. Hoe rijker het land, hoe individualistischer. Binnen landen blijken de hoger opgeleiden een kleinere machtsafstand te voelen dan de lager opgeleiden. Ook hier is een relatie te leggen met koopkracht. Geringe koopkracht maakt dat je je een speelbal voelt. Grotere koopkracht betekent dat je jezelf kunt verdedigen tegen tegenslag. Vergroten van de koopkracht leidt tot een verandering van de kijk op de wereld en de samenleving. Als een land rijker wordt gaan bepaalde culturele ontwikkelingen ‘in de lucht hangen’. Het gaat niet vanzelf, maar door de ontwikkelingsfase van een land goed te analyseren kun je wel veranderingen in het politieke bestel of de gezinscultuur aanzwengelen die in goede aarde zullen gaan vallen. Op een steen van 3800 voor Christus staat een Chaldeeuwse inscriptie met de verzuchting dat het vroeger beter was en dat vindt tot heden ten dage iedere samenleving. Maar god verhoede dat die oude tijd terugkomt! Voor mij was het de eerste en enige keer in Nicaragua en van een trend kan ik dus niets zeggen. Een andere deelnemer was tien jaar eerder in Matagalpa voor een project en om de taal te leren en zij kon verhalen over toen en nu. Ook in Nicaragua gaat de economie vooruit. Ook Nicaragua heeft een zonnige toekomst.

Cor Nonhof